Çölyak Hastalarının Beslenmesi
Geçmişten bugüne var olan çölyak hastalığı tanı yöntemlerinin de gelişmesiyle günümüzde çok sık rastlanan bir hastalık türü olmuştur.
Türkiye de her 200 çocuktan 2’sinde çölyak görülebilmektedir.
Çocuk yaşlarda sıklığı fazla da olsa her yaşta ortaya çıkabilmektedir.
Çölyak, buğday, arpa, çavdar, yulaf gibi tahılların yapısında bulunan glutene karşı vucutta alerjik bir cevap oluşturan hastalıktır. Bu tahılların vücuda girmesi ile ince barsak yüzeyinde tahriş meydana gelir. Zamanla hastada emilim bozuklukları, kansızlık, kemik erimesi, büyüme gelişme geriliği,zayıflık, kas zayıflığı, yorgunluk, şişkinlik, hazımsızlık, ishal, depresyon gibi belirtiler ortaya çıkar.
Çölyak tanısında, hastanın şikayetlerinin yanı sıra antikor testleri yapılır ve ince barsak biyopsisi ile kesin tanıya ulaşır.
Çölyak beslenmesinde diyet tedavisi olmazsa olmazdır. Hastanın diyetinde buğday, arpa , çavdar, yulaf içeren tahıllar tamamen çıkarılır. Bu durumda çölyak hastalarının günlük beslenmelerinde pek çok besini eleyerek yemeleri gerekecektir.
Özellikle buğday ve buğday unundan yapılan ekmeklerin tümü, çorbalar, makarna, şehriye, erişte, bulgur, kuskus, irmik, hazır çorba, baklava, börek, hazır kek, pasta, çikolata, unlu tatlılar, lokma, revani, dondurma külahı, tarhana, krakerler v.b un içeren gıdalar, Etlerden un ilave edilmiş köfte, unla kızartılmış tavuk ve balık, sosis, kıyma ve bulgurlu köfteler, İçeceklerden boza, Gluten içermesi nedeniyle çölyak hastalarının kesinlikle tüketmemesi gereken besinlerdir.
Günümüzde çölyak hastalarına özel olarak üretilen patates, mısır, pirinç ve soya fasülyesi unu ile hazırlanmış özel glutensiz ürünler satın alınabilir. Son dönemde çölyaklılara özel ürün çeşitliliği eskiye oranla daha sevindiricidir. Bununla birlikte çölyaklı bireyler, pirinç pilavı, pirinç unu ile yapılmış sütlü tatlılar, kurubakliyatlar, mısır unundan ekmek, kinoa, mercimek çorbası, un ilavesi olmayan et, balık, tavuk, yumurta, peynir, süt, yoğurt, meyveler, meyve suları, sahlep, bal, pekmez, tereyağ ve diğer bitkisel yağlar, gibi besinleri tüketebilirler. Hazır ürünlerde etiket okumaya özen gösterilmeli, bu ürünlerin glutensiz olup olmadığı sorgulanmalıdır.